Indexatie bepalen voor ondernemers
Dat het beter gaat met de economie betekent niet altijd dat het beter gaat met jouw bedrijf. Moet je bijvoorbeeld rekening houden met indexatie, en wat zijn de gevolgen wanneer je dit nalaat? In deze blog leggen we uit hoe prijsverhoging werkt voor ondernemers.
Meer weten over indexatie voor ondernemers? Vraag het aan jouw oamkb bedrijfsadviseur.
Waarom prijzen indexeren?
Als je kosten stijgen, door inflatie, kan een ondernemer zijn verkoopprijzen verhogen a.d.h.v. de prijsindex, opgegeven door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Je mag als ondernemer zelf bepalen of je prijzen verhoogt, verlaagt of gelijk laat. Deze beslissingen kunnen geheel vanuit persoonlijke keuzes gemaakt worden, of met oog op de concurrentie.
Bij indexatie wordt het tarief aangepast op basis van de prijsindex. Je hoeft hier niet in mee te gaan, maar het mag wel mits dit aangegeven wordt in de algemene voorwaarden. Niet indexeren, dus geen prijsverhoging doorvoeren terwijl er wel inflatie is betekent dat je minder overhoudt!
Wat is prijsindex?
Dit is een getal dat laat zien hoe prijzen van producten of diensten aangepast zijn in een specifieke periode. Het basisgetal is 100. Wanneer in het huidige jaar een stijging van 10 procent heeft plaatsgevonden ten opzichte van het vorige jaar is de prijsindex daarmee 110.
Welke prijsindex gebruiken?
Het CBS heeft de indexatie voor meerdere sectoren opgesomd in één overzicht. Het CBS berekent de prijsindex per branche en dit is de inflatie. Het is geen regel om deze indexatie te volgen, dat is aan de individuele ondernemer om te bepalen. Het biedt wel een onafhankelijke toetsing om prijsverhogingen door te voeren.
Wanneer je per kwartaal of jaarlijks indexatie wilt toepassen kun je gebruik maken van de cijfers op de CBS website, en die toepassen op je eigen tarieven. Kijk hiervoor naar de indexatie die van toepassing is voor jouw sector. Neem bijvoorbeeld categorie H: Vervoer en Opslag. Het tweede kwartaal van 2023 ligt de indexatie op 130,6. De jaarmutaties in dat kwartaal liggen op 4,1%. Dat percentage kun je nemen als indicatie voor de prijsverhoging die je doorvoert.
In het tweede kwartaal van 2023 staat de dienstenprijsindex (DPI) op 122,6, met een jaarmutatie van 6,3 procent.
Wanneer indexeren?
Er is geen vast tijdstip om te indexeren. De meeste bedrijven doen dit bij de start van het nieuwe jaar. De ondernemer bepaalt zelf wanneer en hoe vaak hij/zij indexeert. Wanneer je de prijsindexatie niet op gezette tijden doorvoert, kun je het verschil bekijken tussen de situatie tijdens de laatste aanpassing en nu. Dat verschil kan dan als indicatie worden genomen voor de prijsverhoging. In dit geval hoeft de prijsindex waar je vanuit gaat niet 100 te zijn. De rekensom is: nieuwe prijsindex : oude prijsindex x 100 – 100 = de stijging.
Hoe maak je de indexatie bekend?
Wanneer je prijzen wilt verhogen moet je daar altijd duidelijk in zijn. Door het in de algemene voorwaarden op te nemen bijvoorbeeld. Je kunt veranderingen ook steeds na een vaste periode doorvoeren. Dat schept duidelijkheid voor de klant. Het is eveneens mogelijk om dit op te nemen in een overeenkomst. Noem daarbij de omschrijving van de index, wanneer je de indexatie doorvoert en over welke periode het gaat. Hoewel het vaak stijgingen betreft kan het uiteraard ook een daling zijn. Bedenk ook andere argumenten waarmee je de prijs (extra) kunt verhogen.
Welke indexen zijn er?
Hier zijn enkele indexen die je kunt gebruiken om jouw tarieven op te baseren:
- DPI / Dienstenprijsindex voor diensten
- CPI / Consumentenprijsindex voor producten
- PPI / Producentenprijsindex voor grondstoffen
- CAO Salaris Indexcijfers voor lonen
Algemene voorwaarden
Zet in je algemene voorwaarden welke prijsindex je gebruikt. Nu de inflatie heel erg stijgt en het teveel werk is om elk kwartaal te indexeren kun je in je algemene voorwaarden zetten welke prijsindex wordt aangehouden als richtlijn en dat marktomstandigheden ervoor kunnen zorgen dat de prijsindex hierop aangepast wordt.
Tarieven aanpassen kan risico’s met zich meebrengen. Zorg dat je beschikt over alle informatie en Boek een kosteloos adviesgesprek met een oamkb bedrijfsadviseur.
Arjan Moerkerken, oamkb Middelburg
Specialist prijsindexatie
